Павел Дуров йӗркелесе пуҫарса янӑ тепӗр мессенджер Telegram ҫӗнелсе тухать: унта ҫывӑх вӑхӑтра чӑваш чӗлхине кӗртмелле. Кун пирки Фейсбукри «Ирӗклӗх» ушкӑнра Yuman Yagut-Timӗr хыпарланӑ.
Telegram — пӗр-пӗринпе хутшӑнмалла приложени. Ӑна «Контактра» халӑх тетелне пуҫарса янӑ Раҫҫей усламҫи, программисчӗ, Википединче хыпарланӑ тӑрӑх, тенкӗллӗ миллиардер, Павел Дуров, пуҫарнӑ.
Telegram мессенджера пуҫарас шута пултаруллӑ ҫамрӑк 2011 ҫултах тытнӑ. Шифр технологине унӑн пиччӗшӗ, Николай, вӑл — математик, йӗркеленӗ. 2013 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ҫӗнӗ мессенджера iOS платформа никӗсӗ ҫинче ӗҫлеттерсе янӑ.
Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче Телеграмм блог-платформӑпа пуянланнӑ. Кӑҫалхи кӑрлачӑн 3-мӗшӗнче асӑннӑ мессенджер урлӑ янӑ ҫырусене ҫавсен авторне хуратмалли функци (ҫав ҫырӑва илнӗ ҫын ун хыҫҫӑн ӑна вулаймӗ) кӗртнӗ.
«Чӑваш халӑх сайчӗ» ирттернӗ «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ыйтӑмӑн пӗтӗмлетӗвне тума вӑхӑт ҫитрӗ. Сасӑлав чылай вӑхӑт пычӗ — иртнӗ ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнче пуҫларӑмӑр та ӗнер кӑна вӗҫлерӗмӗр.
«Ҫулталӑк ҫынни – 2016» номинацие эпир 2016 ҫул хушшинче пысӑк ӗҫсемпе палӑрнӑ ҫынсене кӗртрӗмӗр. Тӗрлӗ сферӑра вӑй хуракансене тӑратрӑмӑр — унта тӳре-шара та, спорт ӑстисем те, чӑвашлӑхшӑн тӑрӑшакансем те пулчӗҫ. Кама тӑратнӑ — чӑннипех те пурте «Ҫулталӑк ҫынни» ята тивӗҫлисем. Мала тухманнисен «Шел те, эпӗ мала тухаймарӑм», — тесе ӳпкелешме кирлӗ мар. Сасӑлав халӑх суйлавне палӑртма ҫеҫ кирлӗ пулчӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ палӑртни вӑл пӗр япала, халӑх суйлани вара — тепӗр япала.
Сасӑлава пӗтӗмлетнӗ май «Ҫулталӑк ҫынни – 2016» ята Мускавра пурӑнакан чӑвашсем тивӗҫрӗҫ. Вӗсенчен пӗри вӑл — Мускаври пирӗн республикӑн элчелӗхе ертсе пынӑ Леонид Волков. Тепри — Мускаври пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Владимир Болгарский. Вӗсемшӗн халӑх пуринчен те ытларах сасӑларӗ. Леонид Волкова эпир «сӗтев илнӗ тесе айӑпланине хирӗҫ тивӗҫлӗн кӗрешнӗшӗн» тесе тӑратнӑччӗ. Унсӑр пуҫне, палӑртас пулать, элчелӗхе ертсе пынӑ вӑхӑтра Мускаври чӑвашсене вӑл чӑннипех те вӑйлӑ ҫӗклерӗ.
Патшалӑхӑн тата муниципалитетӑн пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗ gosuslugi.ru урлӑ пулӑшу илсен сахалтарах тӳлеттереҫҫӗ. Ун пек йӗрке 2019 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен вӑйра тӑрӗ.
Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен патшалӑх пошлинине илме gosuslugi.ru порталта заявка памалла. Пулӑшушӑн аллӑн укҫа кӑларса тыттармалла мар: банк карттипе, электрон енчӗкпе е карас телефонӗпе усӑ курмалла.
Ҫӑмӑллӑхлӑ тӳлев пирки водитель удостоверенийӗ, мӑшӑрланнине е уйрӑлнине ӗнентерекен свидетельство, транспорт регистрацилени ҫинчен хут илнӗ чух манса ан кайӑр. Водитель удостоверенийӗшӗн, сӑмахран, 2 пин вырӑнне 1400 тенкӗ тӳлемелле.
Патшалӑхӑн тата муниципалитетӑн пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, йӳнӗрех хакпа кӳрекен пулӑшу списокӗ малашне тата анлӑланмалла.
Чӑваш Енӗн прокуратурин сайчӗ ӗнер, кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче, каҫхине ӗҫлесе кайнӑ. Асӑннӑ интернет-ресурса хакерсем тапӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарланӑччӗ. Константин Ишутов блогер пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫей территорийӗнче чарнӑ «Ислам патшалӑхӗ» терроризмла организацие (унӑн ӗҫӗ-хӗлне Раҫҫейре чарнӑ) кӗрекен Moroccan Islamic Union-Mail хакер ушкӑнӗ прокуратура серверне кӑрлачӑн 7-мӗш–8-мӗш каҫхине тапӑннӑ. Ун чухне тӗп страницӑна пӑснӑ. Кайран сайтӑн ытти пайне те, ҫав шутра «Руководство прокуратуры» ятлине, тапӑннӑ.
ШӖМӗн тата Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин регионти уйрӑмӗсем сайта пӑснине тӗрӗсленине те эпир палӑртнӑччӗ. «Правда ПФО» интернет-хаҫат ҫырнӑ тӑрӑх, сайта камсем тапӑнма пултарнине прокуратура комментарилемест. Ку пӑтӑрмаха специалистсем малалла тӗпчеҫҫӗ.
Константин Ишутов блогер пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енӗн прокуратурин сайтне хакерсем тапӑннӑ. Сайта, чӑн та, паян ирхи вунпӗр тӗлӗнче те кӗме май килмерӗ.
Раҫҫей территорийӗнче чарнӑ «Ислам патшалӑхӗ» терроризмла организацие (унӑн ӗҫӗ-хӗлне Раҫҫейре чарнӑ) кӗрекен Moroccan Islamic Union-Mail хакер ушкӑнӗ прокуратура серверне кӑрлачӑн 7-мӗш–8-мӗш каҫхине тапӑннӑ пулать. Ун чухне тӗп страницӑна пӑснӑ. Кайран сайтӑн ытти пайне те, ҫав шутра «Руководство прокуратуры» ятлине, тапӑннӑ.
«Мой город Чебоксары» интернет-порталта ҫырнӑ тӑрӑх, ШӖМӗн тата Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин регионти уйрӑмӗсем сайта пӑснине тӗрӗслеҫҫӗ. Ку хыпара вӑл «РИА Новости» информагентство пӗлтерни тӑрӑх хатӗрленӗ. Ислам хакерӗсем тапӑннипе тапӑнманнине ятарлӑ службӑсем комментарилеменнине те палӑртнӑ.
Яланхи пекех ҫулталӑк вӗҫленнӗ май эпир ҫулталӑк ҫыннине палӑртатпӑр. Ку ӗҫ пӗтӗмпех эсир хутшӑннипе пулсан иртет — камшӑн эсир ытларах сасӑлатӑр, ҫав ҫулталӑк ҫынни ятне тивӗҫӗ те. Номинантсем вара — ҫулталӑк хушшинче хӑйсем ӗҫӗпе палӑрнисем.
Вӗсен йышне кунта алфавит тӑрах палӑртрӑмӑр (хушаматсемпе):
Акапасар — сайтри хурал кӗтесӗнчи калаҫусене сӳнме паманшӑн.
Татьяна Акимова — биатлонра ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗшӗн.
Александр Блинов — наци телекуравӗнче чӑвашла вӗренмелли уроксем йӗркеленишӗн.
Владимир Болгарский — Крым ҫурутравӗ ҫумӗнчи Хӑнакурта (Фанагоринче) авал вырнаҫнӑ Аслӑ Пӑлхара хисеп туса чул вырнаҫтарнӑшӑн.
Леонид Волков — сӗтев илнӗ тесе айӑпланине хирӗҫ тивӗҫлӗн кӗрешнӗшӗн.
Никита Васильев — велосипедпа тӗнче касса ҫӳресе чӑвашсем пирки каласа панӑшӑн.
Юрий Исаев — вӗренӳ министрӗн пуканне йышӑнма тивӗҫнӗшӗн.
Дмитрий Моисеев — малтан «Хыпар» издательство ҫурчӗн тӗп редакторӗн ҫумӗ таран ӳсме, кайран тӗп редактор тивӗҫӗсене пурнӑҫлама та хӑват ҫитернӗшӗн.
Вячеслав Оринов — культура министрӗн ҫумӗн пуканне йышӑннӑ хыҫҫӑн хастар ӗҫленишӗн, ҫамрӑксен театрӗ валли ҫурт тупса пама пултарнишӗн.
Харпӑр хӑй туса илекен продукцие вырнаҫтарма «Нашсельхоз» электрон лапамӗ пулӑшасса шанаҫҫӗ. Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, унта хӑйсен таварне сутас шухӑшлӑ, хамӑр республикӑра ӗҫлекен, ял хуҫалӑх статусне илнӗ предприяти-организацисем, ял хуҫалӑх таварне туса кӑларакансем хӑйсем пирки информаци вырнаҫтарма пултараҫҫӗ. Вӗсене районсенчи яваплӑ ӗҫченсем ку енӗпе пулӑшма тивӗҫ. Ҫавсен ятне-шывне, телефонне, электрон адресне республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.
Электронлӑ информаци лапамӗшӗн явапли — Чӑваш Енӗн Апат-ҫимӗҫ фончӗ. Электрон лапама ЧР Ял хуҫалӑх министерствинчи «Нашсельхоз» баннер урлӑ е нашсельхоз.рф каҫӑпа тухма пулать.
«Контактра» халӑх тетелӗнчи «Пӗлме: Мӗн? Ӑҫта? Хӑҫан?» аккаунтра пӗлтернӗ тӑрӑх, «Эпӗ Чӑваш Ене юрататӑп» проект хастарӗсем килӗшӳллӗ чӑваш элемеллӗ ҫипуҫ хатӗрленӗ.
«Пирӗн Чӑваш Ен — пирӗн тӑван ҫӗршыв, нумай ӗмӗрлӗ историпе пуян, пирӗн мӑн асаттесен тумтирӗсенче палӑртнӑ пӗртен-пӗр символӗсемпе паллӑ. Эпир сире ҫав кун-ҫулӑн пайӗпе паллашма, пирӗн ӑрура хальхи вӑхӑтпа килӗшӳллӗн унӑн илсе ҫӳрекен элчӗ пулма сӗнетпӗр», — ҫырнӑ унта. «Пирӗн кӗпесем — уникаллӑ тата пӗртен-пӗр ҫамрӑксен модипе тӑван ен синтезӗ!» — шухӑшлаҫҫӗ хастарсем.
«Хамӑрӑн тымарсем ҫинчен астӑвар! Тӑван культурине аталантарма Ялав© проекта хутшӑн», — тесе чӗнекенсем тӗнче тетелӗнчи хӑйсен ушкӑнӗсен адресӗсене пӗлтернӗ: «Контактра» — vk.com/yalovechuvashiya; Инстаграмра — yalav_21.
Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май ачасем Хӗл Мучи патне ҫыру ҫырма тытӑннӑ ӗнтӗ. Ҫак кунсенче Роскомнадзор Хӗл Мучи патне ҫыру ямалли 70 ытла сайта хупнӑ.
Вӗсене пурне те ҫырура ачасен ят-шывне, ӑҫта пурӑннине кӑтартнӑшӑн хупнӑ. Паянхи кун тӗлне унашкал 76 ресурса тупса палӑртнӑ. Халӗ вӗсен тӗлӗшпе йышӑну тӑвӗҫ.
Ведомство ачасене асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Хӗл Мучи патне ҫыру янӑ чухне хушамата, ята, ашшӗн ятне туллин палӑртмалла мар, ӑҫта пурӑннине тата хӑш шкулта вӗреннине те асӑнма юрамасть. «Хӗл Мучи пӗрре ҫеҫ. Вӑл сирӗн ят-шыва туллин ыйтмасть», — тенӗ Роскомнадзор ӗҫченӗсем.
Чӑваш Енре «Открытая Россия» (чӑв. Уҫӑ Раҫҫей) обществӑпа политика юхӑмӗн хастарне Дмитрий Семенова тӗнче тетелӗнчи репостшӑн штрафланӑ. Ҫӗрпӳри суд ӑна «П... или смерть» футболка тӑхӑннӑ Питӗрти депутата Виталий Милонова репост тунӑшӑн айӑпланӑ.
Чӑвашри политика иртнӗ эрнере полици уйрӑмне илсе кайнӑ, унта ӑна РФ Административлӑ правонарушени ҫинчен калакан кодексӑн 20.29 статйипе айӑплассине пӗлтернӗ. Тӗнче тетелӗнчи страницӑсене пӑхса ларнӑ чух Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри ӗҫченӗсем Дмитрий Семенов православипе ҫыхӑннӑ экстремизмла сӑнӳкерчӗке репост тунӑ тесе палӑртнӑ.
Ку тӗслӗх пӗли-пӗлми тата пули-пулми «класс!» пусса лариччен е репостличчен ҫиччӗ виҫсе пӗрре касмаллине пӗлтерет.
+21.3 °C